Kaldıraç nedir ve kaldıraçlı işlem nasıl yapılır gibi soruların sıkça sorulduğunu görmekteyim. Forex piyasası ile ilgilenenler bu konuda birçok araştırma yapmaktadır. Ben de forex piyasası hakkında bilgi sahibi olan kişilerden biri olarak bu konuda sizlere ayrıntılı şekilde anlatmak istiyorum.
Kaldıraç konusunda bilgi sahibi olmak için forex hakkında da bilgi sahibi olmalısınız. Böylece kaldıraçlı işlem örnekleri de daha iyi anlaşılabilir. Bu nedenle sizlere kısaca forexi anlatmak istiyorum.
Forex, “Foreign Exchange” teriminin kısaltması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu da döviz ticareti anlamına gelir. Başlangıçta döviz alım satımı için kurulan piyasa, daha sonrasında emtialara, hisse senetlerine ve kripto paralara yatırım yapılabilen bir piyasa haline gelmiştir.
Geniş ürün yelpazesi sayesinde, en çok tercih edilen piyasalardan biri olmuştur. Hatta en büyük piyasa olduğunu da söyleyebilirim. Bu kanaate günlük işlem hacminin yüksek olmasından vardığımızı söyleyebilirim.
Forexte kaldıraç özelliği bulunur. Kaldıraç ile birlikte daha çok kar elde etme şansı yakalanır. Bu nedenle yatırımcılar kaldıraç nedir gibi sorularla kaldıracı öğrenmeye çalışır.
Piyasada işle yapmak isteyen yatırımcılar, 5 gün 24 saat işlem yapabilmektedir. Piyasanın tek bir merkez yerine birçok merkeze sahip olması, piyasada hafta içi günlerinde 24 saat işlem yapılabilmesini sağlamaktadır.
Piyasada çift yönlü işlem yapabilmek mümkündür. Yatırımcılar hem fiyat düşüş öngörülerinden hem de fiyat artış öngörülerinden kar elde edebilir. Böylece her zaman kar elde etme fırsatı bulunmaktadır.
Ürünlerde sunulan spread oranları, oldukça düşüktür. Yatırımcılar işlem yaparken spread oranlarının düşük olmasından kaynaklı daha hızlı kara geçme şansı yakalamaktadır.
Forex piyasasında gelişmiş işlem platformları sunulur. Bu platformlar üzerinden işlemler yapılabilmektedir. Altyapıları sağlam olduğu için yatırımcılar, hızlı ve güvenilir şekilde işlemlerini yapabilir.
Gelelim kaldıraç nedir detaylı olarak öğrenmeye.
Kaldıraç Nedir?
Kaldıraç, kelime anlamıyla da benzer olarak bir miktar para ile daha büyük bir işleme girebilmeye yardımcı olan bir özelliktir. Forexin en önemli özelliklerinden biri olan kaldıraç sayesinde daha büyük işlemlere girerek daha büyük kar elde etme şansı yakalanmaktadır. Kaldıraç teriminin “Leverage” teriminden çevrildiğini de söylemek isterim.
Kaldıraç ne demek biliyoruz. Kaldıraçlı işlem yaparken elinizdeki yatırım miktarının daha üzerinde bir miktardan işleme girebiliyorsunuz. Bu size daha çok kar elde edebilme şansını veriyor. Tabi ki burada riskinizin de arttığını söylemek isterim. Bu nedenle işlem yaparken kaldıraç oranına da dikkat edilmelidir.
Forex Kaldıraç Oranları Nedir?
Kaldıraç, forex piyasasının hayatımıza soktuğu bir özelliktir. Daha sonra çeşitli piyasalarda benzer özellikleri görebiliriz. Ancak en aktif ve en verimli şekilde kullanılan piyasa, forextir.
Birçok yatırımcı, kaldıraç ismini duysa da ne anlama geldiğini ve kaldıraç nasıl kullanılır bilmeyebilir. Burada kaldıraç ile ilgili önemli bilgiler verdikten sonra kullanımı ile ilgili detaylı bilgi vereceğim.
Forexte kaldıraç kullanmak için bir forex firmasında forex hesabı açmanız gerekmektedir. Forex hesabı açtığınızda, hesap açtığınız forex şirketinin sunduğu kaldıraç oranı kadar kaldıraç kullanabilirsiniz. Şirketlerin kaldıraç oranları farklılık göstermektedir.
Bu farklılık forex şirketlerine kalmaktadır. Tabi ki onların da kaldıraç oranı belirlerken dikkate aldığı bazı kurallar vardır. Bunların başında denetlendikleri kurumların izin verdiği kaldıraç oranı bulunmaktadır.
Forex şirketleri, regülatör kurumlar tarafından denetlenir ve başarılı olması halinde lisans alırlar. Lisanslarını internet sitelerinde yayınlarlar ve lisans belgelerini gösterirler. Bu kurumlar şirketlere en fazla şu kadar kaldıraç sunabilirsiniz şeklinde şart sunarlar.
Mesela FCA ve CySEC gibi regülatör kurumlar, forex şirketlerine en fazla 1:30 kaldıraç kullandırabilirsiniz derler. ESMA kuralları çerçevesinde, Avrupa Birliği üyesi olan ülkelerin denetleyici kurumları bu kuralı uygularlar. Tabi ki FCA veya CySEC lisansına sahip olan şirketler, farklı lisanslar da alarak daha yüksek kaldıraç kullanımına da imkan sağlayabilmektedir.
Peki SPK bu durumda ne diyor? SPK, Sermaye Piyasası Kurulu’nun kısaltmasıdır ve Türkiye’de finans piyasalarını denetleyen kurumdur. Türkiye merkezli forex şirketleri, SPK’dan lisans almak zorundadır.
SPK’nın 2017 yılında çıkardığı tebliğe göre, kaldıraç oranı, 1:10 olarak düzenlenmiştir. Aynı tebliğ içerisinde forex hesabı açmak için yatırılması gereken minimum para miktarı 50.000 TL olarak güncellenmiştir.
Ancak tebliğ öncesinde, forex şirketlerinde hesap açıldığında 1:100’e kadar kaldıraç kullanılabiliyordu. Yatırımcılar, bu kaldıraç oranına alıştığı için kaldıraç oranının 10’a düşürülmesi ve minimum yatırım miktarının çok artırılması, yatırımcıları yurtdışı forex şirketlerine yöneltti.
Yurtdışı forex şirketleri, daha yüksek kaldıraç oranları sunmaktadır. Birçok şirket maksimum 500 veya 1000 gibi kaldıraç oranları sunmaktadır. Bu şirketlerde hesap açıldığında, yüksek kaldıraçlar kullanılabilir.
Forex piyasasının haricinde VİOP ve kripto para borsalarında da kaldıraç kullanılabilmektedir. VİOP için SPK maksimum 1:20 kaldıraç oranı kullanılabilmesini söylemektedir.
Kripto para piyasalarında ise denetleme olmadığı için kaldıraç oranları, borsalardan borsalara çok farklılık gösterebilmektedir.
Kaldıraç Hesaplama Nasıl Yapılır?
Forex ve diğer kaldıraçlı piyasalarda işlem yapanlar ya da yapacak olanlar, kaldıraç nasıl hesaplanır merak edebilmektedir. Hangi piyasada işlem yaparsanız yapın, kullandığınız araçların özelliklerini öğrenin. Bu sayede daha verimli şekilde işlem yapabilirsiniz.
Sizlere bazı uyarılar yapmak isterim. Kaldıraç oranı seçimi yaparken, daha önce demo hesaplarda kullandığınız oranları tercih edebilirsiniz. Deneyim yaşamazsanız, kaldıracı doğru kullanamayabilirsiniz ve riskinizi artırabilirsiniz.
Riskinizi artırmamak için hem doğru kaldıraç seçimi yapmalı hem de elinizdeki miktarın belirli bir kısmıyla işleme girmelisiniz. İşlemlerde de kar al ve zarar durdur gibi emirleri kullanmalısınız.
Gelelim kaldıraç oranı nasıl hesaplanır öğrenmeye. Kaldıraç hesaplama yapmak için pozisyon büyüklüğünüze, işlem yaptığınız ürünün fiyatına, aldığınız ya da sattığınız ürün miktarına ve teminat miktarına bakmalısınız. Tümünü bilerek kaldıraç hesaplaması yapabilirsiniz.
Aslında pozisyon büyüklüğü ve teminat miktarı bilindiğinde kaldıraç oranı hesaplanabilir. Pozisyon büyüklüğü, teminat miktarına bölününce kaldıraç oranı ortaya çıkmaktadır.
Ürün miktarı ve ürün fiyatı çarpıldığında ise pozisyon büyüklüğü bulunur. Eğer pozisyon büyüklüğünü bilmiyorsanız, bu şekilde hesaplayabilir ardından da kaldıraç oranınızı bulabilirsiniz.
Sizlere konuyu daha iyi anlayabilmeniz için kaldıraç oranı hesaplama örnek göstermek istiyorum.
USDTRY paritesinde işlem yaptığınızı düşünelim. Bu paritede alım yaptığınızda, TL verip dolar almış olursunuz. Dolar fiyatının da 8,5 TL olduğunu düşünelim.
Bir işlem yaptınız ve pozisyon büyüklüğünüz 170.000 TL çıktı ve teminat miktarınız ise 850 TL. Böyle bir işlemde kaldıraç oranınız ne kadar?
(170.000 / 850) = 200 kaldıraç oranınız var. Yani elinizde bulunan 850 TL ile 170.000 TL’lik işleme girebiliyorsunuz. Bu durumda, 170.000 / 8,5 = 20.000 dolar alabiliyorsunuz.
Normal şartlarda, 850 TL ile tanesi 8,5 TL olan dolardan 100 tane alabilirdiniz.
Sonuç olarak kaldıraç kullanımı sayesinde çok daha fazla alım ya da satış yapabilir ve daha çok kar elde edebilirsiniz.
Gelelim kaldıracı daha iyi anlamak için kaldıraçlı işlem nasıl yapılır öğrenmeye.
Kaldıraçlı İşlem Nasıl Yapılır?
Kaldıraç olsa da olmasa da öncelikle ne kadarlık işleme gireceğinizi belirlemelisiniz. Forex piyasasında kaldıraç kullanımı yaygın olduğu için kaldıraca göre, teminat miktarı ya da işlem büyüklüğü belirlenmektedir.
Genellikle yatırımcılar, lot olarak işlem büyüklüğü belirlemektedir. Mesela 1 lotluk işlem açıldığında, 100.000 birimlik işlem açılır. Bu durumda alış ya da satışı yapılan üründe 100 bin adetlik üründe işlem yapılır. Tabi ki mini lot yada mikro lotlarla da işlem açılabilir.
Bu işlem büyüklüğünüzü, kaldıraç oranınıza böldüğünüzde, teminat miktarınızı bulabilirsiniz.
Teminat miktarı belirleyerek işlem yaptığınızda ise teminat miktarını, kaldıraç oranı ile çarpabilir ve işlem büyüklüğünüzü bulabilirsiniz.
Fiyatın artması ya da azalmasına göre de kar ya da zarar edebilirsiniz. Tüm işlem verileriniz işlem platformunuza yansıyacaktır. Böylece tüm işlemlerinizi takip edebilirsiniz.
Şimdi de sizlere kaldıraç örnekleri göstermek istiyorum. Böylece kaldıraç nasıl kullanılır daha iyi anlayabilirsiniz.
Kaldıraçlı İşlem Örnekleri
Forexte kaldıraç kullanımı nasıl olacağını örneklerle görebiliriz. O zaman kaldıraçlı işlem örneği verelim.
Forex şirketinde hesap açtığınızı ve işlem yapmaya başladığınızı düşünün. EURTRY yani Euro TL paritesinde işlem yapmak isterseniz, alım yaptığınızda, Euro alıp TL vereceksiniz. Satış yaptığınızda, TL alıp Euro vereceksiniz.
EURTRY fiyatı 10 TL olsun. Elinizde 1000 TL olduğunu ve 1000 kaldıraçla işlem yaptığınızı düşünelim. Burada 10 TL’den aldığınız Euroları, fiyat 10,1 TL olduğunda sattığınızda ne kadar kar elde edersiniz?
Öncelikle kaldıraçsız olarak ne kadar kar elde edeceğinizi göstermek istiyorum.
1000 TL ile 100 euro alabilirsiniz. Fiyat 10 TL’den 10,1 TL’ye çıktığında, ne kadar kar elde edeceğinizi aşağıdaki şekilde hesaplayabilirsiniz.
(10,1 – 10) X 100 = 10 TL kar elde etmiş olursunuz. Burada 0,1 TL’lik bir fiyat değişimi oldu ve elinizde bulunan Euro miktarıyla fiyat artış miktarını çarpınca kar miktarınızı bulduk. Peki forexte 100 kaldıraç kullandığınızda ne kadar kar elde edeceksiniz?
100 kaldıraç olduğunda 100 X 100 = 10.000 euro alabilirsiniz. Bu durumda aşağıdaki gibi hesaplama yapabilirsiniz.
0,1 X 10.000 = 1000 TL kar elde edeceksiniz. Kaldıraç oranı 100 olduğu için daha büyük bir miktarla işleme girdiniz ve ufak bir fiyat hareketi olmasına rağmen önemli ölçüde kar elde ettiniz.
1 lotluk EURTRY alım işlemi yapacağınızı düşünelim. Döviz paritelerinde lot değeri genel olarak 100.000 birimdir. Bu durumda 100.000 euro alabilirsiniz.
1 lot Euro aldığınızda, TL değeri olarak 1 milyon TL’lik Euro almış olursunuz. Eğer yine fiyat 0,1 TL artarsa,
100.000 X 0,1 = 10.000 TL kar elde edersiniz.
Ayrıca 1 lotluk işlem için vermeniz gereken teminat miktarı, 10 bin TL’dir.
1.000.000 / 100 = 10.000 şeklinde teminat miktarınızı bulabilirsiniz.
Forexte nasıl işlem yapılır ve kaldıraç nasıl kullanılır öğrendik. Şimdi de Bitcoin’de kaldıraç nedir bakalım.
Bitcoin Kaldıraç Nedir?
Kripto para piyasalarında kaldıraç kullanılmaya başlanmıştır. Kripto paraların risk oranlarına göre, kripto para borsaları kaldıraç oranı belirlemektedir. Bu oranlara göre yatırımcılar kaldıraç kullanabilmektedir.
Kripto paralarda kaldıraç kullanmak çok avantajlı görünse de önemli riskler barındırır. Çünkü kripto paralar, çok hızlı hareket edebilen yatırım araçlarıdır. Öyle ki 1 gün içerisinde 3-4 kat artan ya da azalan kripto paralar bulunur.
Hızlı fiyat hareketlilikleri nedeniyle kaldıraç da olduğu için büyük kayıplar yaşanabilir. Bu nedenle eğer kripto para yatırımı sırasında kaldıraç kullanmak istiyorsanız, düşük kaldıraç oranları tercih edebilirsiniz.
Forex piyasasında da kripto paralara yatırım yapılabildiği için forex şirketlerinde açtığınız hesaplarda da kaldıraçlı kripto para işlemleri yapabilirsiniz.
Hatta forex piyasasının Bitcoin ve diğer kripto para birimlerindeki kaldıraç kullanımında daha iyi olduğunu bile söyleyebilirim.